prof. dr hab. Zofia Zarębianka

Profesor zwyczajny w zakresie literaturoznawstwa, krytyk literacki, poetka. Urodzona w Krakowie. Studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Od 1987 r. pracownik naukowo-dydaktyczny na Wydziale Polonistyki UJ. Stały współpracownik dwumiesięcznika literackiego "Topos".

Członek Polskiego Pen Clubu, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (członek zarządu oddziału krakowskiego 1996-2010), Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza. Polskiego Towarzystwa Mertonowskiego, Towarzystwa Naukowego KUL, Komisji Historycznoliterackiej PAN 0/Kraków, Międzynarodowego Towarzystwa Polonistyki Zagranicznej, Polskiego Towarzystwa Etycznego

Główny obszar badań: pogranicze literatury i teologii, poezja dwudziestolecia międzywojennego, polska i europejska poezja dwudziestego wieku;  

Najważniejsze publikacje książkowe: Poezja wymiaru sanctum (1992); Dwanaście Bożych słów (współautor, 1992); Świadectwo słowa. Rzecz o twórczości Anny Kamieńskiej (1993); Zakorzenienia Anny Kamieńskiej (1996); Tropy sacrum w literaturze XX wieku (2001), O książkach, które pomagają być, Kraków 2004,  Czytanie sacrum, Kraków-rzym 2008  oraz tomy wierszy: Człowiek rośnie w Ciszy (1992); Wyrwane z przestrzeni (1996); Niebo w czerni (2001). Jerozolima została zburzona (2004), Wiersze: Pierwsze (2008), Tylko na chwilę (2012). W przygotowaniu: Wtajemniczenia (w)Miłosza. Pamięć. Duchowość. Wyobraźnia.

Fotoreportaż >>

Wykaz publikacji w latach 2008 – 2011

Książkowe monografie naukowe:

1.      Czytanie sacrum, Kraków-Rzym 2008;

2.      Wtajemniczenia (w) Miłosza. Pamięć - Duch(owość) - Wyobraźnia, Homini, Kraków  2013

           

Pozostałe pozycje książkowe:

1.      Wiersze: Pierwsze, Poznań 2008;

2.      Tylko na chwilę, (Wiersze), Kraków 2012;

 

Książki zredagowane:

 

1.      Antologia Mistyki Polskiej, Wyd. Karmelitów Bosych, Kraków 2008, red. naukowa Zofia Zarębianka;

2.      Stanisław Musiał, Listy do rodziny, Kraków 2010;

3.      The space of the Word.The literary Activity of Karol Wojtyła – John Paul II, edited by; Zofia Zarębianka, rev. Jan Machniak, Kraków 2011;

4.      Dziedzictwo świętości Jana Pawła II w relacjach świadków, red. naukowa prof. zw. dr hab. Zofia Zarębianka, Instytut Dialogu Międzykulturowego , Kraków 2011;

 

Artykuły:

      A. Czasopisma punktowane:

  1. Błogosławieni, którzy noszą ciało, Aspekty cielesności w twórczości poetyckiej Anny Kamieńskiej, „Ethos" 2008 nr 2-3, s. 149-157;
  2. Stylizacja biblijna w poezji XX wieku. Między słowem własnym a słowem obcym.,  „Studia Bobolanum" 2009 nr 2, s. 129 – 139;
  3. Oblicza ciszy w poezji polskiej XX wieku na wybranych przykładach, „Tekstualia" nr 3 (18) / 2009, s. 167 – 174;
  4. Miejsce badań nad sacrum w literaturze w refleksji  literaturoznawczej.  Rozpoznania i postulaty, „Ruch Literacki"  2009 nr 2, s. 81 – 91;
  5. Zaiste  nieoczywiste. Obrazy Boga w twórczości poetyckiej Marcina Świetlickiego, „Świat i Słowo" nr 1 (16) r. 2011, s. 15 – 23;
  6. Religijna sankcja misji poetyckiej w wierszach Czesława Miłosza, „Studia Bobolanum" 2(2012) s. 99 – 107;
  7. Emblematy nieskończoności w poezji Czesława Miłosza, „Ethos" nr 99 lipiec – wrzesień 2012, s.  175 – 187;

      B. Pozostałe artykuły w czasopismach:

  1. Dar matki, dar śmierci, dar życia, „Życie duchowe" 2008 nr 53, s. 39-48;
  2. Religijność poezji Zbigniewa Herberta. Pytania i wątpliwości, „Przegląd Powszechny" 2008 nr 10 , s. 90-97;
  3. Nagość jako sytuacja duchowa. Paul Celan, wieczór słów, „Topos" 2008 nr 4 s. 119-122;
  4. Bóg konieczny i niemożliwy. Stanisław Barańczak . Dwa wiersze, „Topos" 2008 nr 1-2, s. 115-119;
  5. Świat jako księga. Wallace Stevens,    „Topos" 2008 nr 3, s. 130-134;
  6. Od światła wszystko co żywe umiera, Gra światła z ciemnością w międzywojennych wierszach Czesława Miłosza, „Przegląd Powszechny" 2008 nr 12, s. 110-121;
  7. Religijne aspekty poezji Czesława Miłosza, „Przegląd Powszechny" 2009 nr 6, s. 84 – 91;
  8. O sermonie „Milość Magdaleny" Rainera Marii Rilkego, „Życie   Duchowe", nr 59/2009, s. 55-56;
  9. Czym mówią „Obłoki" Czesława Miłosza. Znaczenia i konteksty wiersza. Próba lektury, „Topos" 1/2  (104 105) 2009, s. 78 – 86;
  10. Samotność jako wewnętrzny mistrz. Thomas Merton: Jeżeli szukasz, „Topos" 3 (106)/2009, s. 72 – 76;
  11. Między liryką miłosną a psalmicznym lamentem. W. Szekspir , Sonet 29, „Topos" 2009 nr 4 (107), s. 81 – 85
  12. Wątły niebaczny rozdwojony w sobie. O Mikołaju Sępie Szarzyńskim, „Topos" 2009 nr 5 (108), s. 106 – 109;
  13. Żyć aż po kres. Sylwetka duchowa Etty Hillesum, „Życie Duchowe" 60 /2009 , s. 73 – 81;
  14. Ambiwalencja piętna i wybrania. Notatki z wierszy Sławomira Kuczkowskiego, „Topos"  2009 nr  6, s. 95 – 99;
  15. Słuchać i rozumieć. Motyw spowiedzi w Grze szklanych paciorków Hermanna Hessego, „Życie Duchowe",  2009 nr 57, s. 57 – 64;
  16. Świat oddycha oddechem moim, Artur Szlosarek, Medytacja,   „Topos" 2010    nr 1, s.114 – 119;
  17. Poeta pamięta. Zagadnienie krzywdy i przebaczenia w wymiarze  historycznym w świetle refleksji poetyckich, „Życie duchowe" 2010/61 , s. 48 -54.
  18. Idea uniwersytetu wobec kryzysowej sytuacji w polskim szkolnictwie wyższym, „Przegląd Powszechny" 2010 nr 10, s. 64 – 74;
  19. Nienawiść siebie jako negacja daru, „Życie duchowe" 2010 nr 3(63)
  20. Dialog z umarłymi, dialog z sobą … umarłym, Thomas Tranströmer, Głęboko w Europie, „Topos" 2010 nr 6, s. 49 -54;
  21. Pod zieloną wodą, na dnie. Julii Hartwig liryka czysta, „Topos" 2011 nr 1, s. 121 -125;
  22. Inspiracje duchowością dalekiego Wschodu w poezji Czesława Miłosza, „Przegląd Powszechny" 2011 nr 5;
  23. Pan Cogito a Kościół. Refleksje eklezjologiczne Zbigniewa Herberta w świetle wierszy Homilia oraz Tomasz, „Przegląd Powszechny" 2011 nr 9, s. 132 – 143;
  24. Przebudzenie jako odkrycie pulsu wewnętrznej ciemności. Jan Polkowski Rzeka, „Topos" 2010 nr 5 s. 153 – 157;
  25. Kulturowe refleksje Czesława Miłosza w świetle wierszy O książce  oraz Oeconomia divina, „Topos" 2011 nr 3, s. 45 – 52;
  26. Pytanie o granice człowieczeństwa. O zapiskach Eugenii Ginzburg, „Życie duchowe" nr 67 / 2011;
  27. Czas między ciszą a dźwiękiem, „Topos" 2012 nr 3, s. 93 – 99;
  28. Duchowe znaczenie estetycznych dylematów, czyli ukryte sensy deklaracji poetyckich. Johan W. Goethe Natura z sztuką zdają się zwaśnione, „Topos" 2012 nr 4, s. 93 – 98;
  29. Jasności promieniste między romantyczną konwencją a autentycznym doświadczeniem duchowym, „Topos" 2012 nr 5, s. 114 – 121;
  30. Kim jest ojciec? Sakralny wymiar relacji w nowych wierszach Wojciecha Kudyby, „Topos" 2012 nr 6, s. 75 – 81;

  Artykuły w pracach zbiorowych:

  1. Mężczyzna ja(k)o dziecko. Oblicza niedojrzałości. Piotruś Pan i Mały książę, w: Duchowość mężczyzny, red. Józef Augustyn SJ, Kraków 2008, s. 252 -263;
  2. Polska poezja po 1989 wobec sacrum, w: Nowa poezja polska. Twórcy – tematy – motywy ,  red. Tomasz Cieślak, Krystyna Pietrych, Kraków 2009, s. 87 – 94;
  3. O wierszu „Usta proszą" Zbigniewa Herberta, w: We mnie jest płomień, który myśli, Glosy do Herberta, red. Marek Bernacki, Bielsko Biała 2009, s. 127 – 131;
  4. Karol Wojtyła jako nauczyciel życia wewnętrznego. Zarys problematyki badawczej, w: Posługa myślenia, red. Jarosław Kupczak OP, Dariusz Raciechowski , Kraków 2011, s. 43 – 52;
  5. Poeta prorok  w nieruchomych obrotach czasu. Uwagi o cyklu Czesława Miłosza „Na trąbach i na cytrze", w: Poznawanie Miłosza 3 1999 – 2010, red. Aleksander Fiut,  Kraków 2011, s. 552 – 561;
  6. Piękna przyjaźń. O listach Anny Kamieńskiej do Teresy i Zbigniewa Jankowskich, w: Wychowanie do przyjaźni. Od idei do praxis, praca zbiorowa pod red. naukową Agnieszki Hennel – Brzozowskiej, Kraków 2011, s. 103 – 113;  

Referaty w materiałach konferencyjnych:

  1. Karol Wojtyła jako nauczyciel życia wewnętrznego, w: Jan Paweł II. Człowiek kultury, red. Katarzyna Fląder i Witold Kawecki, Kraków 2008, s. 379 -389; wersja zmieniona artykułu pod tym samym tytułem z pozycji nr  14 w pkt powyżej
  2. Arten und Funktionen bibliescher Stiliserungen In der Dichtung des 20. Jahrhunderts an ausgewahlten polnischen Beispielen, w: Der Heiligen Schrift auf der Spur. Beitrage zur biblischen Intertextualitat in der Literatur, red. Maria Kłańska i in., Dresden – Wrocław 2009, s. 88 – 100;
  3. Horyzont metafizyczny w późnej twórczości poetyckiej Tadeusza Różewicza, w: Inna literatura? Dwudziestolecie 1989 – 2009, red. Zbigniew Andres, Janusz Pasterski, Rzeszów 2010, t. II, s. 9 – 20;              
  4. Podróż jako wieczny cykl życia. Duchowe wymiary podróży w prozie Andrzeja Stasiuka, w: Cykle i cykliczność. Prace dedykowane pani profesor Krystynie Jakowskiej, red. Anna Kieżuń, Dariusz Kulesz, Białystok 2010, s. 223 – 231;
  5. Od światła wszystko, co żywe – umiera. Gra  światła z    ciemnością w  międzywojennych wierszach Czesława Miłosza, w Religijność na progu nowoczesności, O literaturze polskiej lat 1918 – 1945, red. Mirosława Ołdakowska – Kuflowa, Lech Giemza, Lublin 2010, s. 171 – 182;                               
  6. Obraz Kościoła i kapłanów w powieściach G. Bernanosa w      perspektywie odbioru czytelnika współczesnego, w: Chrześcijańskie dziedzictwo narodów słowiańskich, red. Zofia Abramowicz i Jarosława Ławski, Białystok 2010, s. 167 – 174;       
  7. O czym mówią obłoki Czesława Miłosza. Próba reinterpretacji wiersza, w: Dwudziestolecie 1918 – 1939. Odkrycia. Fascynacje. Zaprzeczenia, red. Andrzej S. Kowalczyk, Tomasz Wójcik, Andrzej Zieniewicz, Warszawa 2010, s. 471 -481;
  8. Rodzaje medytacyjności w polskiej poezji współczesnej. Rekonesans. w: Medytacja. Postawa intelektualna, sposób poznania, gatunek dyskursu, studia pod red. Teresy Kostkiewiczowej i Magdaleny Saganiak, Warszawa 2010, s. 221 – 233           
  9. Miejsce badań nad sacrum w literaturze w refleksji literaturoznawczej, w: Polonistyka bez granic. IV Kongres Polonistyki Zagranicznej, red. Ryszard Nycz, Władysław Miodunka, Tomasz Kunz, Kraków 2010, t. I. , s. 455 -466;
  10. Iluminacje Czesława Miłosza zapisane w jego wierszach, w: Poetyka i semantyka doświadczenia religijnego w literaturze, red. Agnieszka Bielak, Piotr Nowaczyński,  Lublin 2011,  s. 351 – 361;
  11. Die Religion im Raum der Literatur. Die Literatur im Raum der Religion. Eine Erkundung, w: Glaubensfragen Religion und Kirche In der polnischen Literatur, Opera Slavica Neue Folge 53, Wiesbaden 2011, s. 15 – 25;
  12. Metafizyczność jako możliwość niepewna i nieoczywista., w: Dwie dekady (nowej ?) literatury 1989 – 2009,  pod red. Stanisława Gawlińskiego i Doroty Siwor , Kraków 2011, s. 153 – 163;
  13. Kilka uwag o wierszu Pan Cogito opowiada o kuszeniu Spinozy, w: Między nami a światłem, Bóg i świat w twórczości Zbigniewa Herberta, red. Grażyna Halkiewicz-Sojak, Józef Maria Ruszar, Radosław Sioma,  Toruń – Kraków 2012, s. 217 – 225;
  14. Aktualność Słowackiego? Rozrachunek z wieszczem, w: Piękno Juliusza Słowackiego, t. 1. Pryncypia, red. Jarosław Ławski, Krzysztof Korotkich, Grzegorz Kowalski, Białystok 2012, s. 283 -291;   

     Recenzje:

  1. wierszach Adriany Szymańskiej, „Topos" 2008 nr 6
  2. Michael Casey, Lectio divina . sztuka świętego czytania, „Życie duchowe", nr 50, s. 181-183;
  3. Richard Rohr, Wszystko ma swoje miejsce, „Życie duchowe", nr 52, s. 188-189;
  4. Podróż poprzez czas ku sobie zapomnianemu (Stanisław Stabro, Oko Thery), „Akcent" 2009 nr 1, s. 115 – 117
  5. Smak zakazany. Marta Molendo – Pilszczek, Podwórka, „Przegląd Powszechny" 2009 nr 9, s. 173 – 175;
  6. Według obrządku Melchizedeka. O książce abp. Józefa Życińskiego, Szlakiem miłości, „Akcent" 2010 nr 1,
  7. Beata Szymańska. Poetka duchowej mądrości, „Przegląd Powszechny", 2010 nr 10 s. 159 – 161;
  8. Świadectwo życia niezłomnego. Jan Józef Szczepański, Dziennik,     „Przegląd Powszechny" 2010 nr 3, s. 154 -156;
  9. Wiersze, które bolą. Artur Szlosarek, Święto szparagów, „Przegląd  Powszechny" 2010 nr 11, s. 155 – 157;
  10. Zapisać płomień. Sławomir Kuczkowski. Piętno, „Przegląd Powszechny" 2010 nr 2, s. 162 -164;
  11. Testament życia. Tiziano Tarzani, Koniec jest moim początkiem, „Przegląd Powszechny", 2010 nr 12, s. 143 – 145;
  12. Grecja w zwierciadle kryminału ( Bożena Gałczyńska _ Szurek, Tajemnice greckiej Madonny), „Fraza" 2010 nr 3-4 s. 324 -326;
  13. Z Wenecji do Lourdes po odrodzenie, Jacek Bolewski Co po Wenecji, śladem artystów i świętych, „Przegląd Powszechny" 2011 nr 1, s. 160 -163.